« Anasayfa | Künye | Arşiv 16 Ekim 2024, Çarşamba
Gündem: Kültür-
Sanat
Gündem: Hayat
40i Gündem Nöbetçi Köşe
40PENCERE
Siluet
M. Feyza Yarar
Genetik Miras: Vandalizm

Meşkler
Fatih Özkafa
Hat Sanatının Modern Yorumlara İhtiyacı

[ Tasarım -> Tasarım Kitaplığı ]

Cumhuriyet Döneminde Resim-Edebiyat İlişkisi

Hatice Bilen Buğra

16.09.2005 - 17:54

Kitap; resim ve edebiyat ilişkisi bağlamında eski Türk resminin, yanlış dinî algılamalar sonucu önüne engel olarak getirilen suret çizme yasağı etrafında açılım yapma çabalarına yer veriyor. Kitapta, Batılı ressamların herhangi bir kısıtlamaya maruz kalmayan ve özgürce işleyen muhayyileleri ve yine şairlerin söz kisvesi altında hoşgörülen sanatları yanında eski Türk ressamlarına yeterince hoşgörülü davranılmadığı ve hayal dünyaları sınırlandığı görüşü savunuluyor. Böylesine kısıtlı bir alanda, yine de hareket alanını zorlayan ve yeni yollar arayan sanatçı ruhu, önceleri doğaya yönelerek, sonraları da minyatür sanatındaki yüzleri Batı'da olduğu gibi "görünen / somut" haliyle değil, soyut ve adeta rüyadaymışçasına, renk ve konu çeşitliliği muvacehesinde resmederek bir açılım sağlama yoluna gidiyor. Muhayyilesi kısıtlanan sanatçıların, sanatlarını sanat için değil de maişet temini için yapmaları yüzünden zaman zaman sipariş üzerine resim yaptıklarından da söz ediliyor. Eski Türk resmi, söz gelimi hikâye kitaplarının resmedilmesi, saray duvarlarının süslenmesi gibi biçimlerle yol alıyorken, Batıdaysa her resmin başlı başına bir öyküsü olduğundan, yani bağımsız ilerleyen bir sanat anlayışından bahsediliyor. Doğal bir zeminde seyretmesi gereken sanatın, yönlendirmelere maruz kalması da böylece sağlıksız bir yapının gelişmesine katkıda bulunuyor.

Resmin kılavuzluğunda yol alan bir edebiyatın çok daha yetkin eserler ortaya koyma potansiyeli olduğundan söz edilen kitapta, Batı'da ciddi yer edinmiş resim-edebiyat iletişiminin Türk topraklarında etkili bir biçimde kurulamadığı ifade ediliyor. Minyatür sanatının kısıtlı penceresinden gözüken hemen her şeyi içine alan ve fakat o ufkun dışına pek çıkamayan eski Türk edebiyatının gelişememesinde, resmin önüne koyulan engellerin de etkili olduğu vurgulanıyor.

"Cumhuriyet Döneminde Resim, Mimari ve Edebiyat" başlığını taşıyan bölümde ise Yahya Kemal, Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi Tanpınar, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Oktay Rifat ve Orhan Pamuk isimleri etrafında bir dönemin sanat hayatına ışık tutuluyor. İsmi verilen yazar ve sanatçıların eserlerinden örneklerle geniş bir biçimde ele alınan Cumhuriyet dönemi sanatı, genelde bir özeleştiri ve Batıyla yapılan mukayeseler sonucu "nerede yanlış yaptık?" türü cümlelerle irdeleniyor.

Son tahlilde, yüzünü Batı'ya çevirmiş Türk sanatçısının; sanat izleğinde soyuttan somuta, bir nevi uhrevî olandan dünyevî olana yol alırken bocaladığından, kısıtlı zamanlarda özgün ürünler ortaya koyabiliyorken Batılı bir anlayışa yöneldiğinde ötekilerin tekrarını ürettiğinden söz edilebilir. Kendi olup sınırlı bir çerçeveye sıkışmak ve Batılı olup muhayyilesini ferahlatmak ikilemindeki eski Türk sanatçıları; zaman zaman önemli eserler ortaya koymuş, kısıtlanmışlığın gölgesi altında harikalar yaratmış olsalar da, özgür ilerleyen Batı sanatının yanında geri kalmışlıktan ve taklitçilikten uzak duramamışlar ve edebiyatımızın gelişimine maalesef yeterince katkı sağlayamamışlardır.

Cumhuriyet Döneminde Resim-Edebiyat İlişkisi, Hatice Bilen Buğra, Ötüken Neşriyat, 168 sf.

Yazan: Fatih Turanalp

Kitap; resim ve edebiyat ilişkisi bağlamında eski Türk resminin, yanlış dinî algılamalar sonucu önüne engel olarak getirilen suret çizme yasağı etrafında açılım yapma çabalarına yer veriyor. Kitapta, Batılı ressamların herhangi bir kısıtlamaya maruz kalmayan ve özgürce işleyen muhayyileleri ve yine şairlerin söz kisvesi altında hoşgörülen sanatları yanında eski Türk ressamlarına yeterince hoşgörülü davranılmadığı ve hayal dünyaları sınırlandığı görüşü savunuluyor.  
Tasarım SohbetleriTümü »

» Hakan Gürsu ve IDA 2007 Ödüllü Projesi: Volitan
» Emre Arolat: "Mimarlık benim için bir dünya görüşü üzerinden şekillenen ve o denli tutarlı olan bir iş üretmektir."
» Turgut Cansever: "Kuleler, insanlığın içine düştüğü gurur ve yanılgıların eseri"
» Rem Koolhas ile Mimarlık, Kent ve İstanbul Üzerine
eni-konu: HaberTümü »

» "Hayallere Sığmayan Minyatür Odalar"
» Kehaneti Bile Yetiyor
» Mukaddes Emanetler'e Modern Düzenleme
» Talih Kuşu Değil 'Tarih Kuşu'
» Yıkılırsa Zobu ve Muhsin Bey'in Kemikleri Sızlar
Ustanın Gör DediğiTümü »

» "Bir Deryâ Ki Kündekâri..." / İrfan Özfatura
» "Keçenin Son Delikanlısı..."

Yorum yazabilmeniz için üye olmanız gerekiyor. Üye olmak için tıklayın.

(Üye iseniz sayfanın en üstünde sağ tarafta yer alan kısımdan giriş yapmalısınız.)


Henüz yorum yapılmamış.

Üye Girişi
Kullanıcı adı
Şifre
Beni hatırla
Şifremi unuttum!
Ücretsiz Üye Olun!
Son 10 Yorum
toplantı (10.12.2013 - 17:25)
tek söğüt (26.02.2013 - 01:08)
yok var, var var (26.02.2013 - 01:06)
Hoş bir yazı (17.08.2012 - 00:19)
beklerken (27.05.2012 - 21:07)
bir yorum (21.12.2011 - 20:20)
bir yorum (21.12.2011 - 20:13)
işte tam da böyle (18.11.2011 - 20:37)
Gitmek (18.11.2011 - 19:53)
ELİF LAM RA (28.10.2011 - 00:02)
Yorum için üye olun!