« Anasayfa | Künye | Arşiv 19 Mart 2024, Salı
Gündem: Kültür-
Sanat
Gündem: Hayat
40i Gündem Nöbetçi Köşe
40PENCERE
İki Nokta Üst Üste
Esma Ürkmez
Matbaadan Tanıtıma Koş!

Yeşilde Durmak
Hale Sert
Kanaviçe

Olay Yeri İnceleme
Zehir Hafiye Battal Küttab
Tezekten Terazi ya da Çok "hit" Alan Hep "tıklanan" Yazı Budur!

[ Kitap -> Ekstra ]

Asaletin Trajedisi Ya da Kadın Sultanlar

Nurullah Turan

19.09.2007 - 00:09

"Asalet onun özünde vardı ve tanımlanamazdı... Eğer kaderinde olsaydı, dünyanın en büyük kraliçelerinden biri olabilirdi." Osmanlı'nın son hanım sultanlarından, son halife Abdülmecit Efendi'nin kızı Dürrişehvar Sultan için söyler bunları İngiliz diplomatı Philip Manson. Evet, prensesin kendi vatanından sürgün edilen bir kaderi vardır ve bu kader, hilâfetin ilgasından sonra Uzak Asya'da şekillenen bir "keder sathı"na dönüşür. Gittiği yerde yabancılığını hiçbir dünya nimetinin gidermeyeceği bir Hint prensiyle evlenir Dürrişehvar Sultan ama İmparatorluğa ve payitaht İstanbul'a duyduğu, asil kanıyla beslenen o irsi özlem, hiç dinmek bilmez.

Sibel Eraslan'ın son kitabı Kadın Sultanlar'daki son öykünün özeti böyle. Dürrişehvar Sultan'ın sürgünlüğü, milletimizin iki yüz yıllık makûs talihinin boğucu atmosferine, kesif geçmişine dair -görebilenler için- zihin açıcı işaretler barındırıyor.
Halide Edip de zihnindeki bir fotoğrafından yola çıkarak, Bellini tarafından çizilen Fatih Sultan Mehmed'in o meşhur resmine benzetir Dürrişehvar Sultan'ı. Yeni kurulan TC'nin milli mücadelede verdiği emeğe rağmen bir türlü anlaşamadığı ve sürgüne gönderdiği Halide Edip de, bu asalet kaydını hatıralarıyla düşüyor tarihe...

Asıl olan ve gözden kaçırılan, yıkılan bir imparatorluğun enkazının ardında böylesi insan teklerinin yaşadığı trajedidir belki de. Devletin kaderine yön veren insanların, gün gelince hakimiyetleri altındaki devletin kendi kaderlerine hükmetmesi.. Asaletin trajedisi, asil ve köklü bir imparatorluğun son günlerini saran hüzünle yürümektedir kol kola. Kronolojik bağıntıya ve tarihsel rakamlara itibar eden tarihin acımasızca körleştiği, görmediği kişisel hikâyelerde saklı trajedi. Genellemeci teorileri ve kaba saba varyantlarıyla 'tarih'in tutumu, bir insan hayatının 'yıkım'ı karşısında fevkalade soğuk kalır. Nitekim 'ulusal tarih' denen demode şeye eklemlenmiş resmi tarih, kararttığı insan teklerinin hayatından söz etmemekte kararlıdır!

Kadın Sultanlar'a Bakmak...

Tabii ki elimizdeki kitapta yalnız hüzünle malul hayatlar söz konusu edilmiyor. Söğüt'te başlayan ve yedi cihanın hâkimiyetine uzanan bir iktidar serüveninin görünmeyen kahramanları, kadınlar... İçlerinde Osman Gazi'nin hanımı Malhun Rabia Sultan'dan tarihçilerin gözdesi Hürrem Sultan'a pek çok kadına rastlıyoruz. Kadın ile iktidar arasındaki var olduğu iddia edilen o mahrem ilişkinin şifrelerini çözmeye de yeltenmiyor yazar kesinlikle. Bir kadının kaleminden "önemli" kadınların renkten renge bürünen, kimi zaman aydınlanıp kimi zaman kararan hayat öykülerini okuyorsunuz yalnızca. Yine ancak kadın duyarlığıyla keşfedilebilecek özel alanlarda okuruna mihmandarlık yaptığı için bir şükran borcumuz var yazara.

Kuşkusuz Eraslan'ın kitabı, salt bir tarih kitabı değil ve romansı anlatımı güçlendiren tasvirlerden, öykülemelerden oluşuyor. Belki bu cepheden 'postmodern' bir hava taşıdığı söylenebilir. Dikkatle bakıldığında, modern okurun zararlı okuma alışkanlığını tahkim edecek bir 'aperatif'ten çok, merak kaşığının ağır ağır sallanacağı besleyici bir yemeğe benziyor. Kişi merkezli anlatımın ürüne bir popülerlik kazandırdığını inkâr etmiyorum; ama tarihe yönelik ciddi soruların hammaddesini de böyle kitapların karşılayacağı umut edilmelidir.

Kadın Sultanlar, Sibel Eraslan, Selis Kitaplar, Temmuz 2007, 184 sayfa.

"Asalet onun özünde vardı ve tanımlanamazdı... Eğer kaderinde olsaydı, dünyanın en büyük kraliçelerinden biri olabilirdi.  
Arşivlik HayatlarTümü »

» Asaf Hâlet Çelebi 100 Yaşında / Ömer Faruk Şerifoğlu
» Arşivcilerin Babası: Muallim Cevdet / Zeynep Berktaş
Halep&ArşınTümü »

» Hrant Dink Sonrası "Yitik Yürek" Tartışması
» "Atatürk ve Din" Tartışması
» "Tasavvuf Neşriyatı" Tartışması
» Paramparça Entelektüeller ve Fikirler: "İmparatorluğun Çöküş Döneminde Osmanlı Ermenileri" Başlıklı Ertelenen Konferans Sonrasında Türk Entelijansiyası
» "Bir Zamanlar Bir İsmet Özel Vardı..." Tartışması
Dergi SergeniTümü »

» Dergi Yazarının Tadı Başka
» Anlayış Dergisi Artık Tüm İçeriğiyle İnternette
» Karagöz 7 Çıktı
» Dergâh Dergisi Yine Dopdolu
» Türk Edebiyatından "Kaşgarlı Mahmud" Özel Sayısı

Yorum yazabilmeniz için üye olmanız gerekiyor. Üye olmak için tıklayın.

(Üye iseniz sayfanın en üstünde sağ tarafta yer alan kısımdan giriş yapmalısınız.)


Henüz yorum yapılmamış.

Üye Girişi
Kullanıcı adı
Şifre
Beni hatırla
Şifremi unuttum!
Ücretsiz Üye Olun!
Son 10 Yorum
toplantı (10.12.2013 - 17:25)
tek söğüt (26.02.2013 - 01:08)
yok var, var var (26.02.2013 - 01:06)
Hoş bir yazı (17.08.2012 - 00:19)
beklerken (27.05.2012 - 21:07)
bir yorum (21.12.2011 - 20:20)
bir yorum (21.12.2011 - 20:13)
işte tam da böyle (18.11.2011 - 20:37)
Gitmek (18.11.2011 - 19:53)
ELİF LAM RA (28.10.2011 - 00:02)
Yorum için üye olun!