« Anasayfa | Künye | Arşiv 29 Mart 2024, Cuma
Gündem: Kültür-
Sanat
Gündem: Hayat
40i Gündem Nöbetçi Köşe
40PENCERE
Kulak Arkası
Nurullah Turan
Birkaç "Bir"

Bolâhenk
Ahmet Çalışır
Mevlevî Âyini: Türk mûsikîsinde bir form

[ Müzik -> Ekstra ]

Grunge Felsefesi ve Seattle Ruhu

01.04.2000 - 16:00

Her müzik türünün kendine göre bir felsefesi, bir dünya görüşü vardır. Geçen ay Pakistan sufi müziği "Qawwali"yi tanıtmıştık. Bu ayki yazımızda ise Amerika/Seattle'dan çıkıp tüm dünyaya yayılan "grunge" müzik türünün insanlar için neler ifade ettiğini anlamaya çalışacağız. Aslına bakarsanız müziği belli bir kategoriye sokmak oldukça zor. Her grubun hatta her bireyin farklı bir müzik anlayışı ve zevki var. Ancak yine de genel olarak müziği belli başlı temel gruplara ayırmak mümkün. Müziğin tamamen zevk meselesi olduğunu ve bu konuda yazılan çizilen herşeyin olduğu gibi bu yazının da çoğunlukla kişisel görüşlerden oluştuğu hatırlatmasını yaparak grunge'ı incelemeye başlayabiliriz. Kurt Cobain, grunge'ı, üç çığlık ve bir akor olarak tarif ediyor. Nirvana'nın dışında Pearl Jam, Soundgarden, Temple of the Dog, Alice in Chains gibi gruplar bu türün öncüsüydüler. Sharon Stone da 90'lı yılların yeni ruhunu, 'Sliver' filminde; hafta sonu için Pearl Jam konserine bileti olduğunu söyleyerek bir cümlede özetlemiş oluyordu. 90'lı yıllarda Holywood filmlerinin ana teması "Amerikan rüyası" idi. Bu rüya, gerçekte kayıp kuşak diye anılan Generation X'in yerine sahneleniyordu. Çünkü sistem bu kuşağı görmezden geliyordu. Bu rüya için yollara düşen gençler yıllar sonra aslında rüyadan ziyade bir gerçekle karşılaştılar, ama onların kafası o gerçeği anlayacak kadar bile ayık değildi. Bu karşılaşma çoğu zaman onların sonu demekti.

Seattle'lı gruplar, hardcore gelenekle gerçekleşen gelişme sonunda punk-rock'ın karışımıyla grunge'ı meydana getirmişlerdi. "Grunge" akımının imgeleri; ormancı gömlekleri ve yırtık kotlar, punkvari, duygulu ama akordsuz vokaller, neredeyse hiç yıkanmayan saçlar ve grup adı olarak genellikle bir ev eşyası. Seattle şehri punk-rock karışımı müzik ve üst üste giyilen tişörtlerin yanısıra uyuşturucu ile de anılır olmuştu. Eroin, gençler arasında müzikle birlikte çok hızlı yayılıyordu. Seattle'ın efsane adamı Andrew Wood da aşırı dozda uyuşturucudan ölmüştü. Gençlerin geleceği de böyle olacağa benziyordu. Sanatçılar, sanatsal üretime katkı amacıyla bir uyarıcı olarak afyon kullanıyorlardı. Bu sadece Seattle'a özgü bir durum değildi. Ama eroin, afyon yaprağından işlenilmiş, toz haline getirilmiş bir endüstri mamülü olarak satılır hale gelmişti. Jimi Hendrix ve Andrew Wood aşırı dozda eroinden ölmesinin ardından Kurt Cobain'in akıbeti de böyle olacaktı. Genç rocker'lar, hayranı oldukları isimlerle kendilerini özdeşleştirmek için onlar gibi uyuşturucu kullanıyorlardı. "Altın vuruş" adı verilen aşırı dozda uyuşturucu alarak intihar ederek ölmek, çoğu zaman çok saygın bir ölüm şekli olarak ifade ediliyordu. İntihar bir erdem haline gelmişti. Genellikle uyuşukluğa, alkolizme bağımlı bir hayran kitlesi vardır "grunge"ın. Hatta uyuşukluk da bir erdemdi ve "En iyi besteler kafayı bulmuşken yapılırdı." Fakat kayıp kuşağın gönülsüz mesihi Kurt Cobain gibi kendi canlarına kıyabilme noktasına varabilen bir duyarlılık ya da hayata duyarsızlığa ulaşabilen bir söyleme sahipti. Bu, Seattle'ın sosyolojik yapısının ne denli çürük olduğunun bir göstergesiydi de aynı zamanda. Bu yapı bozukluğunun kökeni, yapaylık, sonradan görme ve kökü olmayan bir kültürel zayıflıkta aranabilir.

Hanry Roollins kendini ifade ederken, "Ben bir müzisyen değilim. Bir yazar değilim. Çığlık atabilirim ama şarkıcı değilim. Ben bir salağım." sözlerini kullanıyordu. Grunge, sert tonlu, punk-rock etkisinde gitar tınıları olarak tanımlanıyordu, tabii gitar olabildiğince yoğun ve sesi de olabildiğince açıklığı olarak tarif ediliyordu. Cobain'in ise grunge'ı, üç çığlık ve bir akor şeklinde tarif ettiğini yazının girişinde belirtmiştik. Grunge'ın temelinde tutku, nefret ve şaşkınlık vardı. Seattle bir liman kentti ve kerestenin merkezlerinden birisiydi. Halkın büyük çoğunluğu ormancı ya da bu işin yan mesleklerinde çalışıyordu. Ormancıların işlerini bitirdikten sonra şehre gelmeleri ve orada hayat kadınlarıyla buluşmaları Seattle'lı gençlerin potansiyel "gayrımeşru çocuk" olma baskısı altında yaşamalarına neden oluyordu. Gençlerin bir şekilde grup kurup, hem eğlenip hem de müzik yaparak bu şehirden ayrılmak istemelerinin temelinde de bu yatıyordu. Büyük bir müzik dağıtım şirketiyle anlaşma yapmaları durumunda ise dünyalar onların oluyordu. Seattle, Amerika'nın varoşu konumundaydı. Bu insanlar, dünyada hiç kimsenin bu insanlardan haberi yokken, ve bu insanların da dünyanın kalan diğer kısımlarında ne olup bittiğinden haberleri yokken bir şekilde kendi müziklerini sadece kendi beğendikleri müzikleri yapıyorlardı. Dünya niçin buraya ilgi göstersin ki? R.E.M o yıllarda çok büyük bir çıkış yapmıştı ve bütün dünya onunla ilgileniyordu. Bu Seattle'lı grupların kendilerini en iyi ifade edebilecekleri ve en mutlu hissettikleri müzikleri yapmalarına engel değildi. Belki böylesi daha iyiydi. Ama işler böyle gitmedi, dünya müzik devi Geffen'in sahibi David Geffen'in zevki daha geçerliydi ve bu ruhu, paraya dönüştürmenin zamanı gelmişti. Çünkü 90'ların başında çökmeye başlayan pop rock dünyasına "nasıl ivme kazandırsak?" diye düşünüyordu. Ve müzik endüstrisi Seattle'a bir şube açtı ve makine burada da iyice yerleşti. Pearl Jam, Soundgarden, Temple of the Dog, Alice in Chains gibi gruplar bu türün öncüsüydüler. Ve onlar gibi birçok grup vardı. Ancak bir çoğu piyasalaştılar. Bunun sonucunda da ruhlarını kaybettiler ve yok oldular. Bu makine teker teker müzisyenleri içine çekiyor, gençliğin ruhu "Smells Like Teen Spirit" paraya dönüşüyordu.

1992 yılından sonra, Seattle'da bir müzisyen göçmeni dalgası yaşandı. Şehre akın eden müzisyenler, Seattle'ın yerel ruhunun, yani temel özelliklerinin kaybolmasına neden oldu. Zaten pek yerel grup da kalmamıştı. Çoğu, büyük müzik şirketleriyle anlaşmalar imzalayarak çevreden merkeze kaymışlardı. Yani, underground nitelik kaybolmuştu.

Seattle&Grunge, sex, uyuşturucu, alkol ve rock'n roll. Tehlikeli bir aşk dörtgeni ve intihar...

Her müzik türünün kendine göre bir felsefesi, bir dünya görüşü vardır. Geçen ay Pakistan sufi müziği "Qawwali"yi tanıtmıştık.  
PortreTümü »

» Hiç Yaşlanmayacak Efsane: Michael Jackson / Nazlı Erdol
» Bir Mitoloji, Bir Ses: Şivan Perwer / Bejan Matur
» Kopuz'dan Perdesiz'e Özgürlük Arayışı: Erkan Oğur / Selçuk Küpçük
» Anouar Brahem ve Müzikal Keşifler / Ömer Osmanoğlu
» Zaman Makinesiyle Gelen Adam: Mustafa Özkent / Murat Beşer
EkstraTümü »

» Cohen Nihayet Geliyor / Sadık Yalsızuçanlar
» 'Tom Amca Cazı' Tutmadı, Siyah Müzik Köklerine Dönüyor / Halil Turhanlı
» Neriman Hanım'ın Ölümü / Gökhan Özcan
» Zaman, Mekân ve Müzik / Rengin Soysal
» Ey Vefasız Yolcu! / Gökhan Özcan
Müzik KitaplığıTümü »

» Farrachi'nin Kaleminden Bach'ın Sonsuz Öfkesi / Pakize Barışta
» Müziğin Binlerce Yıllık Yolculuğu / Arzu Haksun Güvenilir
» Nick Cave'le Birlikte Müziğe ve Kitaba Devam / Nazlı Erdol
» Indie Müzik Ansiklopedisi Türkiye'de
» Müziğe, Aşka, İnsan Ruhuna Dair / Celal Fedai

Yorum yazabilmeniz için üye olmanız gerekiyor. Üye olmak için tıklayın.

(Üye iseniz sayfanın en üstünde sağ tarafta yer alan kısımdan giriş yapmalısınız.)


Toplam 2 yorum yapılmış. Yorumların tamamını görüntülüyorsunuz.

Biraz ön yargılı değil mi?

Tamam,grunge toplum yararı saçmalığı ile pek bağdaşmıyor.Fakat yine de ben bu yazıda biraz fazla ön yargı gördüm.Ben 1989'dan itibaren mother love bone ile bu müziği içine hatmetmeye başlamış biri olarak çok rahet söyleyebilirim ne içki içerim nede sigara.Ve benim gibi grunge tutkunu arkadaşlarım da öyle.Her neyse sonuç olarak grunge kurt'le beraber öldü.Fakat,lanet olası azgın hiphopçulardan yinede iyidir.

epiktetos (14.03.2007 - 21:04)


nasıl yani?

"Bunun sonucunda da ruhlarını kaybettiler ve yok oldular" nasıl yani? makalede grunge lara bir tek küfredilmemiş, çok kötü bir makale. birçok ruhtan bahsediliyor ama makale bu ruhun çok gerisinde. ""grunge makalenin konusuya, onlar gibi düşünmek ve onlar gibi yazmak gerekir, diye düşünüyorum. yok olmak ne demek yaa??? çıkın taksime ve grunge görün gidin barlara ve grunge müziğini tadın o zaman grunge nasıldır anlarsanız. bu makale gibi yüzeysel kalmazsınız. "LONG LİVE GRunGe"

heyjoe (25.11.2005 - 03:14)

Üye Girişi
Kullanıcı adı
Şifre
Beni hatırla
Şifremi unuttum!
Ücretsiz Üye Olun!
Son 10 Yorum
toplantı (10.12.2013 - 17:25)
tek söğüt (26.02.2013 - 01:08)
yok var, var var (26.02.2013 - 01:06)
Hoş bir yazı (17.08.2012 - 00:19)
beklerken (27.05.2012 - 21:07)
bir yorum (21.12.2011 - 20:20)
bir yorum (21.12.2011 - 20:13)
işte tam da böyle (18.11.2011 - 20:37)
Gitmek (18.11.2011 - 19:53)
ELİF LAM RA (28.10.2011 - 00:02)
Yorum için üye olun!